Endoskopi Nedir, Nasıl Yapılır?
Endoskopi, ışık kaynağı ve kamerası olan bir tüp aracılığı ile sindirim sistemi bölümlerinin incelenmesi işlemidir. Bu işlemler cerrahi işlemler değildir.
Endoskopi denildiğinde çoğunlukla üst sindirim sistemi endoskopisi kastedilir (gastroskopi). Bu işlemde endoskop ağız ve boğazdan ilerletilerek öncelikle yemek borusu, sonrasında mide ve on iki parmak bağırsağının üst kısımları incelenir.
Endoskopi işlemi için ek bir hazırlık yapılmamakla birlikte hastaların midesinin boş olması gerekmektedir.
Endoskopun makat bölgesinden ilerletilerek rektum ve diğer kalın barsak bölümlerinin incelenmesine kolonoskopi adı verilmektedir. Bazı durumlarda sadece sigmoid kolon incelemesi yeterli olur ve bu işleme sigmoidoskopi adı verilir.
Endoskopi veya kolonoskopi işlemleri genellikle 10-30 dakika kadar sürmektedir. Ek işlem yapılması durumunda (biyopsi veya polip çıkarılması gibi) süre bir miktar uzayabilir.
Kolonoskopi işleminde kalın barsakların temizlenmesi gerekmektedir. Temizlik için birkaç günlük sıvı beslenme yanında ağızdan kullanılacak ilaçlar verilir ve işlem zamanına yakın lavman uygulanır.
GASTROSKOPİ (MİDE İNCELEMESİ)
Ne Zaman Gastroskopi Yapılmalıdır?
• Yutma güçlüğü,
• Kilo kaybı, kansızlık,
• Bulantı, kusma, şişkinlik,
• Ağızdan kan gelmesi,
• Koyu siyah renkte dışkılama,
• Nedeni bir türlü açıklanamayan, tekrarlayan karın ağrısı,
• Mide bölgesinde yanma, ekşime, ağıza acı su gelmesi,
• Ağız içi yaralar,
• Yemek borusunda takılma hissi,
• Kronik karaciğer hastalıkları,
• Daha önceden mide polibi kanseri, ülseri, operasyonu geçirmiş olan hastalar,
• Ailede gastrointestinal sistem kanser öyküsü olanlar,
• Biyopsi sonuçlarında risk taşıyan hastalar mutlaka gastroskopi yaptırmalıdır.
Gastroskopi Hazırlığı Nasıl Olmalıdır?
1. Düzenli kullandığınız herhangi bir ilaç varsa lütfen doktorunuza bildiriniz. (Diyabet, Tansiyon, Bronşit, Kalp vb.)
2. Aspirin ve benzeri kanı sulandırıcı ilaçlar kullanıyorsanız endoskopiden 4-5 gün önce kesmelisiniz.
3. Antiasit kesinlikle kullanmayınız.
4. Bildiğiniz herhangi bir ilaç alerjiniz varsa lütfen doktorunuza danışınız.
5. Mideniz endoskopi işleminden önce tamamen boş olmalıdır.
6. İşlemden bir gün önce hafif gıdalar tüketiniz. Sulu, yumuşak, haşlama türü gıdalar tüketip bol su ve meyve suyu içiniz.
7. İşlemden bir gün önce ağır, hazmı zor, kızarmış gıdalar yasaktır. Süt, yoğurt, ayran yasaktır.
8. İşlemden önceki gece saat 24.00’den sonra hiçbir şey yemeyiniz ve içmeyiniz.
Gastroskopi Nasıl Yapılır?
Hasta kliniğimize müracaat ettikten sonra randevusu verilir. İlgili gün ve saatte endoskopi biriminde hastamızın öncelikle tansiyonu ölçülür, damar yolu açılır, hastanın boğazına tahriş hissini önlemek için lokal anestezik bir sprey sıkılır, hasta işlem için yatağına yatırılır ve damar yolundan uyutma amaçlı iğne yapılır. Hasta rahatladıktan sonra gastroskop hastanın boğazından aşağıya doğru ilerletilerek inceleme tamamlanır, patoloji veya H.Pilori için biyopsi alınır, polip varsa çıkartılır. İşlem sonrasında hasta istirahat için ilgili odaya alınırken yapılan işlemin gastroskopi raporu hazırlanır. Biyopsi alınmışsa, biyopsi sonrasında gelen sonuca göre tedavisi düzenlenir. Merkezimizde gastroskopi işlemi ortalama 3 dakika sürmektedir.
KOLONOSKOPİ (BAĞIRSAK İNCELEMESİ)
Sindirim sistemimizde yapılan incelemede, yemek borusu, mide ve oniki parmak barsağının incelenmesine gastroskopi kalın barsağın incelenmesine ise kolonoskopi adı verilir.
Ultrasonografi, MR, Bilgisayarlı Tomografi gibi tetkikler ile kesin tanı koyamadığımız pek çok sindirim sistemi hastalığında kolonoskopi oldukça yararlıdır.
Ne Zaman Kolonoskopi Yapılmalıdır?
• Rektal kanama,
• Bağırsak poliplerinin takip ve tedavisi,
• Açıklanamayan karın ağrısı,
• Ailede bağırsak kanseri öyküsü,
• Açıklanamayan kilo kaybı,
• Demir eksikliği anemisi,
• Bağırsak kanseri operasyonu geçirilmesi,
• Dışkıda gizli kan pozitifliği,
• Kanlı, mukuslu dışkılama,
• Crohn, C.ülseroza hastalıklarının takip ve tedavisi,
• Dışkı çapında incelme, keçi pisliği gibi dışkılama,
• Dışkılama hissi olup tuvalete gidildiğinde dışkılayamama,
• 50 yaş üzeri her sağlıklı kişi,
• Hemoroidler,
• 40 yaş üzerinde bağırak hareketlerinde değişiklik(kabızlık, ishal atakları),
• Bağırsak grafisinde darlık ve doluş defekti olanlar mutlaka kolonoskopi yaptırmalıdır.
Kolonoskopi Öncesi Hazırlık Nasıl Olmalıdır?
-Kanı sulandırıcı ilaçlar kullanıyorsanız endoskopiden 4-5 gün önce kesiniz.
-Düzenli kullandığınız herhangi bir ilaç varsa lütfen doktorunuza bildiriniz. (Diyabet, Tansiyon, Bronşit, Kalp vb.)
İşlemden 2-3 Gün Önce;
-Ağır, hazmı zor, kızarmış gıdalar yasaktır. Sulu, yumuşak, haşlama türü gıdalar tüketip bol su ve meyve suyu içmeye başlayınız.
İşlemden 1 Gün Önce Mutlaka Aşağıdaki Diyeti Uygulayınız;
1. Katı, taneli, unlu her türlü gıda yasaktır.
2. Süt, yoğurt, ayran yasaktır.
3. Yalnızca haşlama et suyu, tavuk suyu, tanesiz komposto tüketebilirsiniz.
4. Açık çay, posasız meyve suları (elma, ananas, üzüm suyu) tüketebilirsiniz.
5. Ayrıca mutlaka 15-20 bardak su içmelisiniz.
6. İşlem sabahı zorunlu almanız gereken ilacınız varsa çok az suyla saat 10.00’dan önce alınız.
Kolonoskopi Nasıl Yapılır?
Randevu verilen hasta işlemden bir gün öncesinden başlayarak nasıl besleneceği anlatılır. Bağırsakların temizlenmesi için bağırsak temizleyici ilaç verilir.İ şlem günü işlem den önce lavman yapılır. Daha sonra hastanın tansiyonu ölçülür, hastaya işlemin yapılmasına olanak sağlayacak özel pantolon giydirilir, damar yolu açılır, hasta işlem için yatağına yatırılır, hastanın nabız ve oksijen satürasyonu işlem sırasında ilgili cihazlarla takip edilir. Kolonoskopide uyutma amaçlı rahatlatıcı iğneler yapılır. Hasta uyuduktan sonra kolonoskopla anüs, rektum, sigmoid kolon, inen kolon, splenik fleksura, transvers kolon, hepatik fleksura, çıkan kolon, çekum, terminal ileumu incelenir. Gerekirse patoloji için biyopsi alınır. Polip varsa çıkartılır. İşlem sonrasında hasta istirahat için ilgili odaya alınırken yapılan işlemin kolonoskopi raporu hazırlanır. Biyopsi alınmışsa, biyopsi sonrasında gelen sonuca göre tedavisi düzenlenir. Kolonoskopi işlemi 15 dakika ve duruma göre daha fazla sürebilir.
Kolonoskopide Anestezi Nasıl Yapılır?
Kolonoskopi (bağırsak incelemesi), gastroskopiye göre daha ağrılı ve uzun süren bir yöntemdir. Kolonoskopide bağırsaklar içinde aletin ilerlemesine bağlı olarak gerilme ve ağrı hissedilebilir. Bu yüzden anestezi uzmanı eşliğinde derin sedasyon yapılması daha uygundur. Derin sedasyonda hasta hiçbir ağrı hissetmez. Bir saatlik müşahadeden sonra hasta taburcu edilir.
Dünya sağlık örgütü ve sağlık bakanlığı hiçbir şikayeti olmasa dahi her bireyin 50 yaşın da muhakkak kontrol amaçlı kolonoskopi yaptırmasını öneriyor.