KASIK FITIĞI
İnguinal herni olarak tanımlanan kasık fıtığı, karın duvarı fıtıkları içinde en sık görülen, kasık bölgesinde oluşan fıtıklardır. Erkeklerde kadınlara oranla görülme sıklığı yaklaşık 3 kat daha fazla olan kasık fıtığı, tüm fıtık türlerinin %80’ini oluşturur. Karın duvarında var olan bir defekt ya da yırtık içerisinden intraabdominal yani karın içi dokuların anormal bir şekilde dışarı çıkarak cilt üzerinde şişlik yaratmasıdır.
KASIK FITIĞININ ÇEŞİTLERİ
Direkt, indirekt ve femoral fıtık olarak sınıflansa da obturator fıtıklar da görülebilmektedir. İndirekt fıtıklara toplumda sık rastlanmakta, her yaşta görülmekte ve testislere kadar inebilmektedir. Direkt fıtıklar ise adından da anlaşılabileceği gibi direkt olarak karın duvarının zayıf bölgesinden çıkan ve yaş ilerledikçe görülme riski artan fıtıklardır. Femoral fıtıklar ise daha nadir görülür. Kadınlarda daha sıktır ve fıtığın boğulma riski diğer tiplerden daha yüksektir.
KASIK FITIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kasık fıtıkları başlangıç aşamasında hiçbir belirti vermeyebilir. Hekim muayenesinde fark edilene kadar kişi kasık fıtığından haberdar olmayabilir.
• Kasık fıtığının en sık görülen belirtisi kasık bölgesindeki ve testislerdeki şişliktir. Şişlik bölgesinde ağrı ve yanma olabilir. Karın içi basıncının arttığı durumlarda şikayetler artar, yatınca azalır. Ağrı yemeklerden sonra kramplar şeklinde görülebilir,
• Kasık fıtığı kabızlığa neden olabilir. Tüm bu şikayetler aslında bağırsakların geçici olarak fıtık kesesi içine girip çıkmasıyla oluşmaktadır. Eğer fıtık çıkıyor ancak içeri girmiyorsa, içindeki bağırsak ve bağırsak yağları boğulmuş demektir. Bu durum ‘boğulmuş fıtık’, ‘sıkışmış fıtık’, ‘inkarsere herni’, ‘strangüle herni’ şeklinde tanımlanır.
• Bulantı, kusma, iştahsızlık, gaz ve büyük abdest çıkaramama, karın şişkinliği, ateş, fıtık bölgesinde kızarma ve morarma gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Acil bir durumdur, acil ameliyatla fıtığın tamiri ve bağırsağın yeniden kanlanması sağlanmalıdır aksi takdirde bağırsağa yeterince kan gitmemesine bağlı bağırsakta çürüme, delinme, peritonit (karın zarı iltihabı) başlayacaktır.
KASIK FITIĞININ TANISI NASIL KONULUR?
Genellikle uzman hekimler tarafından yapılan fiziki muayene sonucunda kasık fıtığının oluşup oluşmadığı belirlenmektedir. Hastanın anlattığı şikayetler de sorunu tespit etmede hekimlere yardımcı olmaktadır. Küçük fıtıkların tanısı ise ultrasonografi yardımıyla yapılan görüntüleme sonucunda konulur.
Kasık fıtığı nasıl tedavi edilir?
Kasık fıtıkları doğal seyrine bırakıldığında küçülme ya da iyileşme olmayacağı ve ilaçla tedavisi olmadığı için teşhis koyulunca tek tedavi cerrahidir. Fıtık cerrahisinde amaç fıtık kesesini olması gerektiği batın (karın) içindeki yerine yerleştirilmesi ya da çıkarılmasıdır. Amaç fıtıklaşmaya sebep olan kısmi kusurun (defektin) kapatılması ve bir daha olmaması için meşle yani yamayla sağlamlaştırılmasıdır. Cerrahi tedavi öncesinde lokal anestezi, genel anestezi ya da belden uyuşturma (spinal anestezi) şeklinde uygulanabilir. Fıtık ameliyatları açık ya da kapalı yöntemle yapılabilir.
KAPALI FITIK CERRAHİSİ
Kapalı yöntemler de kendi içinde karın zarı ile cilt arasından yapılan (TEP) ya da karın içinden yapılan (TAPP) yöntemleri kullanılır. Son yıllarda fıtık ameliyatları genellikle kapalı olarak gerçekleştirilmektedir. Eğer engel bir durum yoksa laparoskopik (kapalı) cerrahi tercih edilebilir. Cerrahi tedaviden 5-6 saat sonra hastalar yiyip içebilmekte ve ayağa kalkabilmektedir. Bir gece hastanede takip edilip, ertesi gün taburcu edilmektedirler.
Kasık fıtığında kapalı ameliyatların avantajları nelerdir?
• İyileşme süresi kapalı ameliyatla daha hızlı olduğundan enfeksiyon riski düşüktür.
• Açık ameliyatlarda yara izi kalırken, kapalı ameliyatlarda iz miktarı çok daha azdır.
• Kapalı ameliyatlar sonrasında ağrı seviyesi düşükken, açık ameliyatlar sonrasında ortaya çıkan ağrı seviyesi yüksektir.
• Kapalı ve açık ameliyatlarda fıtığın yeniden oluşma oranı aynıdır. Fıtığın tekrarlaması için cerrahların uyguladığı teknik önemlidir. Ameliyatları uzman ve tecrübeli cerrahların yapması gerekir.
• Kapalı ameliyatlar sonrasında iyileşme daha hızlı olduğu için normal yaşama dönüş daha erken olmaktadır.
Kasık fıtığı tedavi edilmezse ne olur?
• Fıtık zamanla büyür ve testis torbasın doğru inebilir.
• Fıtığın sıkışması sonucunda bağırsakta tıkanıklık olabilir.
• Bağırsaklarda düğümlenme, bulantı kusma, şiddetli ağrı ve gaz ile dışkı çıkaramama ortaya çıkar.
• Fıtığın boğulması sonucunda ise kanlanma bozulacağı için kangren gelişme olasılığı vardır. Kangren yaşamı tehdit edici bir risktir. Kangren sonucunda ise karın içi zarı iltihaplanabilir ya da delinebilir. Yani hayati tehlike olabilir.
GÖBEK FITIĞI
Göbek fıtığı en basit tanımıyla bağırsak veya yağ dokularının göbek deliğinin yakınındaki bir bölgeden geçmesi ve dışarıya doğru bir çıkıntıya (fıtık) neden olması sorunudur. Göbek fıtığında bağırsak veya yağ dokuları, anne karnındaki dönemde anne ve bebeği birbirine bağlayan göbek kordonunun karın boşluğu içerisindeki küçük açıklıktan geçtiği yere doğru uzanır. Yetişkinlerde görülen göbek fıtıkları sıklıkla cerrahi müdahale gerektirir.
Göbek Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
Göbek açıklığından dışarıya itilen yapılardan kaynaklanan ağrıya bağlı olarak, kişinin yürümesi, günlük aktivitelerini yapması zorlaşabilir. Göbek deliğinin yer aldığı bölgede dışarıdan bakıldığında kolaylıkla fark edilebilecek boyutta, kalıcı ve ağrılı bir şişlik söz konusudur. Bazı durumlarda ise göbek fıtığı kişinin fark edebileceği düzeyde herhangi bir belirtiye neden olmaz. Eğer fıtık çok küçükse bazen bağırsaklar bu alana girip (boğulup) hastada ciddi ağrı oluşturabilir ve fıtık boğulması denilen, ölüme kadar götürebilen tablo ortaya çıkabilir. Diğer fıtık türleri ile karşılaştırıldığında çok daha büyük bir boğulma riski taşır. Bu nedenle yetişkinlik döneminde görülen göbek fıtıkları küçük dahi olsa tedavi edilmelidir.
Göbek Fıtığı Nedenleri Nelerdir?
Yetişkinlerde göbek fıtığının en önemli nedeni karın kaslarının zayıf olduğu bölgeye çok fazla baskı yapılmasıdır. Bu baskıya neden olan etmenler fazla kilolu olmak, karın cerrahisi geçirmiş olmak, sık hamilelik, çoğul gebelik, karın boşluğunda aşırı sıvı birikimi, kalıcı ve şiddetli öksürüklerdir. Aynı zamanda ani eğilip kalkmak, ağır sporlar yapmak, hızlı kilo alıp vermek ve kronik kabızlık da karın içi basıncını arttırdığından göbek fıtığına neden olan faktörler arasında sayılabilir. Kadınlarda hamileliğe bağlı olarak erkeklere oranla çok daha sık şekilde göbek fıtığına rastlanmaktadır.
Göbek Fıtığı Teşhisi Nasıl Konulur?
Hekim tarafından yapılan muayene sırasında göbek fıtığı kolaylıkla tespit edilebilir, aynı zamanda fıtığın karın boşluğu içerisine geri itilip itilemediğini veya bulunduğu bölgeye sıkışmış olup olmadığını kontrol edilebilir. Ayrıca fıtığın daha net bir şekilde incelenmesi için ultrason gibi tıbbi görüntüleme tekniklerine başvurulabilir. Bağırsağın sıkışmasından şüphelenilmesi halinde enfeksiyon ve iskemi durumlarının araştırılması açısından birtakım kan testleri de istenebilir. Tüm bu muayene ve tanı tetkiklerinin tamamlanması ve değerlendirilmesinin ardından hekim tarafından hastaya uygun tedavi planı belirlenerek bir an önce başlatılabilir.
Göbek Fıtığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Göbek fıtığında günümüz koşullarında en sık önerilen ve en güvenli olan tedavi yöntemi cerrahidir. Yama yöntemi kullanılarak yapılan fıtık tedavilerinde fıtığın yeniden nüksetme oranı %1 gibi oldukça düşük bir orana indirgenebilir. Kadınlarda hamilelik, karındaki iç basıncın artmasına bağlı olarak göbek fıtıklarının yaygın olarak oluştuğu bir dönemdir. Göbek deliğinin direkt olarak içinden veya komşuluğunda yer alan bölgelerden çıkan göbek fıtıkları 1 santimetre ile 6-7 santimetre aralığında herhangi bir boyutta olabilmektedir. Fıtık ameliyatlarında hem açık operasyon hem de laparoskopik cerrahi uygulamaları ile yapılan ameliyatlarda sentetik yamalardan yararlanılarak fıtık tedavi edilirken tekrarlama olasılığının da neredeyse ortadan kalkmaktadır.
Fıtığın boyutu, konumu ve hastanın sağlık durumunun müsait olması halinde öncelikli olarak laparoskopik cerrahi tercih edilse de bazı hastalarda açık ameliyat da gerekebilir. Eğer siz de göbek fıtığı teşhisi aldıysanız veya bu hastalığa sahip olabileceğinizi düşünüyorsanız bir sağlık kuruluşuna başvurarak muayeneden geçebilirsiniz. Muayene ve tanı testleri sonucunda hastalığın teşhis edilmesi halinde hekiminizle birlikte tedavi sürecinizi planlayarak hastalığınızdan tamamen kurtulabilirsiniz.